Siyaset Bilimi ve Türk Siyasal Hayatı

İÇİNDEKİLER

SİYASET BİLİMİ VE TÜRK SİYASAL HAYATI 15
SİYASET BİLİMİ 15
Siyaset Biliminin Alanları 15
Siyaset Biliminin Tarihi 15
Siyaset Biliminin Metodolojisi 15
Uluslararası İlişkiler 16
Birtakım Krizlerin Öngörülmesi 16
Daha Sonraki Gelişmeler 16
Uluslararası İlişkiler 17
Uluslararası İlişkiler Tarihi 17
Birtakım Teoriler 18
Pozitivist Teoriler 18
Realizm 18
Neorealizm 18
Liberalizm 18
Neoliberalizm 18
Post-pozitivist Teoriler 19
Feminizm 19
Uluslararası Toplum Teorisi 19
İnşacılık 19
Küresel Yönetişim 19
Eleştirel Teori 20
Uluslararası İlişkilere Sosyolojik Yaklaşım 20
Temel kavramlar 20
Uluslararası İlişkilerin Araçları 21
Bazı Kuruluşlar 21
Siyasetin Farklı Anlamları: 22
Eski Yunan Düşünürlerinde Siyaset 22
Modern Dönem Siyaseti 22
Siyasetnameler 24
Farabî 25
Nizamülmülk 25
İbn Haldun 25
Başlıca Eserler 25
SİYASET BİLİMİNİN KONUSU, KAPSAMI, YÖNTEMİ & TEKNİKLERİ 26
Siyaset Biliminin Konusu 26
Siyaset Biliminde Yöntem 27
Tümevarım 27
Tümdengelim 27
Siyaset Bilimi Teknikleri: 27
İKTİDAR VE EGEMENLİK 27
Pastoral İktidar 28
Negatif-Pozitif İktidar 28
Modern Devlet Anlayışında İktidar 28
İKTİDARDA KAYNAK VE TEKNİK UNSURU 28
Fiziksel Kaynak 28
Ekonomik Kaynak 28
Sembolik Kaynak 28
Zor Kullanma ve Otorite 28
SOSYAL İKTİDAR 29
Seçkinci ve Çoğulcu Teori 29
Bunlar: 29
ELİTİZM (SEÇKİNCİLİK) 29
Klasik Elit Teorileri 30
Demokratik Elit Teorileri 30
Aristokrasi 30
Etimoloji 31
Aristokrasi kavramının tarihçesi 31
Meritokrasi 32
Kökeni 32
Sistem 33
Bu maddeler şu şekildedir: 33
Narsisizm 33
Oligarşi 35
Oligark Modern Demokrasi 35
Jüristokrasi 35
Sağ Popülizm 35
Lümpen Proletarya 36
Marx & Engels’e göre lümpen proletarya 37
Anarşizm’e göre lümpen proletarya 37
Laclau ve Mouffe’ye göre lümpen proletarya 37
SİYASAL İKTİDAR 38
EGEMENLİK 39
Egemen İktidarın Özellikleri 39
Klasik (Mutlakiyetçi) ve Demokratik (Çoğulcu) 39
Egemenlik 39
Carl Schmitt 40
MEŞRUİYET (HAKLILIK) 41
Kavramsal Meşruluk ve Farklı Tanımlar 41
Meşruluk iki belirleyici nitelik barındırır: 41
Max Weber’in Meşru (Haklı) İktidar (Otorite) Tipolojisi 41
Weberyan Meşruluk Tipolojileri: 42
Gelenekse (Klasik) Otorite 42
Karizmatik Otorite 42
Yasal-Ussal (Aklî) Otorite 42
SİYASAL SİSTEMLER 43
Devlet 43
DEVLET TÜRLERİ 44
Tekil (Üniter) Devlet 44
Birleşik Devlet 44
Demokrasi Fikri 44
Çağdaş (Çoğulcu) Demokrasi 45
Liberal Demokrasi 45
Sosyal Demokrasi 46
Totaliter (Tekilci/Tekçi) Sistemler 46
Marksist Sistemler 46
Faşist Rejimler 47
SİYASET VE BİREY 47
Siyasal Davranış 47
Vatandaşı Siyasete Yönelten Temel Faktörler 48
SİYASAL TOPLUMSALLAŞMA 48
Toplumsallaşma 48
Siyasal Toplumsallaşma Faktörleri 48
Aile 48
Arkadaşlar 49
İkincil Gruplar 49
Sivil Toplum Örgütleri (NGO’lar) 49
Siyasal Katılma 50
Siyasî Katılmaya Tesir Eden Faktörler: 50
DEMOKRASİ 51
Poliarşi 51
DEMOKRASİNİN TEMEL NİTELİKLERİ 51
Robert Dahl’ın Poliarşide Belirttiği Temel İlkeler: 51
Toplumsal Sözleşme 52
Doğrudan demokrasi üç unsuru ön planda tutar: 53
Arend Lijphart’ın kavramsallaştırdığı iki demokrasi modeli: 53
Çoğunlukçu Demokrasi 53
Uzlaşmacı Demokrasi 53
Halk Demokrasisi 53
Sosyal Demokrasi 53
Radikal Demokrasi 54
Müzakereci Demokrasi 54
Demokrasiye farklı atıflar: 54
Halk 54
Demokrasi Teorileri 55
Normatif demokrasi teorisi 55
Ampirik demokrasi teorisi 55
DEMOKRASİNİN TARİHÇESİ 55
Antik Dönem 55
18. ve 19. Yüzyıllar 56
20. Yüzyıl 57
Demokrasi Modelleri 57
Klasik Demokrasi 58
Koruyucu Demokrasi 58
Kalkınmacı Demokrasi 58
Liberal Demokrasi 59
Sosyal Demokrasi 59
Demokrasiyle İlişkili Kavramlar 60
Demokrasi & Cumhuriyet 60
Demokrasi & Sekülerizm 60
Güçler Ayrılığı 60
Demokrasinin Araçları 61
Parlâmento 61
Siyasi Partiler 61
Anayasa 62
Sivil Toplum Örgütleri 62
Kolluk Kuvvetleri 63
Demokrasinin Temel Gereksinimleri 64
İktidarın Seçim Yoluyla Değiştirilebilir Olması 64
Güçler ayrılığı 64
Katılımcılık 64
Çok Partili Siyasal Yaşam 64
Hukukun Üstünlüğü 65
Muhalefetin Varlığı 65
Çoğunluk İlkesi 65
Temel Hak ve Özgürlüklerin Güvencesi 65
İnsan hakları 65
Kadınlar 66
Azınlıklar 67
Uygulamada Farklı Görüşler ve Eleştiriler 67
Çoğulculuk görüşü (Plüralist) 67
Seçkinci görüş (Elitizm) 67
Marksist Görüş 68
Korporatist Görüş 68
Uluslararası İlişkilerde Demokrasi 69
Demokrasinin Konsolidasyonu 69
SİYASÎ DÜŞÜNCE VE İDEOLOJİLER 69
Mutlakiyetçi Düşünce 69
Thomas Hobbes 70
Jean-Jacques Rousseau 72
Jean-Jacques Rousseau & Toplum Sözleşmesi 73
Georg Wilhelm Friedrich Hegel 73
Mutlak İdealizm 73
Ansiklopedi Projesi 74
Kültür Felsefesi 74
Sanat Felsefesi 75
Niccolò Machiavelli 75
İnsan Doğası 77
Monarşi 77
Sıfır Toplamlı İktidar Teorisi 78
LİBERAL DÜŞÜNCE 78
Liberteryen Düşünce Anlayışı 78
Önemli Tarihi Olaylar 81
Rönesans Hareketi 81
Amerikan Devrimi 81
Fransız Devrimi 82
Özgürlük 83
Bireycilik 84
Felsefi Anlamda Bireycilik 84
Siyasal Anlamda Bireycilik 85
Sosyolojik Anlamda Bireycilik 85
İktisadi Anlamda Bireycilik 85
Hoşgörü 85
Özerklik 85
Çoğulculuk ve Tarafsızlık 86
Öz-Sahiplik 86
Klasik ve Modern Liberalizm 86
Klasik Liberalizm 86
Modern Liberalizm 87
Anayasal Liberalizm 87
Türkiye’de Liberalizm 87
Meşrutiyet Dönemi 88
Tanzimat Dönemi 88
Genç Osmanlılar 89
Hürriyet ve İtilaf Fırkası 90
Hürriyet Partisi 91
Yeni Türkiye Partisi 91
Liberal Demokrat Parti 91
Liberal Parti 91
MUHAFAZAKÂRLIK 91
Başlıca Öncüleri 92
Liberal Muhafazakârlık 92
Liberteryen Muhafazakârlık 93
Muhafazakâr düşüncenin tepki gösterdiği hususlar; 93
SOSYALİZM 94
Doğuşu 94
İktisadi sistem 95
Sosyalist Rejimlerin Genel Özellikleri 98
Sosyalist Partilerce Yönetilen Ülkeler 98
Anarşist rejimler 98
Marksist/Leninist rejimler 98
Birtakım Eleştiriler 98
Geçiş Olarak Sosyalizm 99
Sosyalizm ve Karma Ekonomi 100
SOSYAL DEMOKRASİ 102
Dünyada Sosyal Demokrasi 104
Birinci Enternasyonal Dönem (1863-1889) 104
Fabian Derneği 108
İkinci Enternasyonal Dönem, «Reform veya Devrim” Konusu
(1889-1914) 109
FAŞİZM 110
Faşizmin Özellikleri 112
İdeoloji ve Temel Amaçlar 112
Karşıt Yaklaşımlar 113
Şekilsel (Formel) ve Örgütsel (Teşkilâtsal) Özellikler 113
Ekonomik Anlayış 114
Faşizm Tanımlamalar ve Kuramlar (Teoriler) 115
“Faşizan” Kavramı 117
Ülkelere Göre Faşist Hareketler 118
Nasyonal Sosyalizm (Almanya) 118
Falanjizm (İspanya) 118
Ustaşa (Yugoslavya) 118
Avusturya Faşizmi 118
Peronizm (Arjantin) 118
Reksizm (Belçika) 119
Japon Militarizmi 119
Estado Novo (Portekiz) 119
Türkiye 119
POPÜLİZM 120
Popülist Yöntemler 121
BÜROKRATİK YAPI, SİYASİ PARTİLER VE SİVİL TOPLUM KURULUŞLARI 122
Bürokrasiye Dair 122
Marksist Felsefe (Bürokrasiye Eleştirel Bakış) 123
Bürokrat 123
Bürokratların nitelikleri 124
Bürokratik Oligarşi (Mutlakiyet) 124
Kamuoyu Oluşturma 125
Propaganda 126
Baskı Grupları 126
Bürokrasi 126
Kamu Tercihi Okulu 127
EGEMENLİK VE KÜRESELLEŞME 127
İdealizm 127
Realizm 129
Natüralizm 129
Klasisizm 130
Romantizm 130
ULUSLARARASI SİSTEMİN DOĞUŞU 130
KÜRESELLEŞME SÜRECİNDE SİYASET 132
TÜRK SİYASAL HAYATI 133
İTTİHAT VE TERAKKİ CEMİYETİ VE II. MEŞRUTİYET’İN İLÂNI 134
İttihad-ı Osmanî Cemiyeti’nin Kuruluşu 134
Ahmet Rıza Bey ve Osmanlı İttihat ve Terakki Cemiyeti’nin Kurulması 136
Mizancı Murat 136
Sultan II. Abdülhamid’e Darbe Girişimi ve “Şeref Kurbanları” 137
Avrupa’da Yaşanan Gelişmeler 137
I. Jön Türk Kongresi 138
“Osmanlı Hürriyet Cemiyeti” ile Birleşme 138
II. Jön Türk Kongresi 139
1908 Devrimi 139
II. Meşrutiyet Dönemi 140
1909 Kongresi ve Mustafa Kemal 140
31 Mart Olayı (Vakası) 140
Sopalı Seçimler ve Bâb-ı Âli Baskını 141
İktidar Partisi Olarak İttihat ve Terakki Fırkası 142
I. Dünya Savaşı Yılları 142
Meclis-i Mebûsan Seçimleri 142
İttihat ve Terakki’nin Sonu 142
İttihat ve Terakki ve Millî Mücadele 143
Türkçülük Akımı 144
Türkçülüğün Tarihçesi 145
Rusya’da Türkçülük 145
Sovyetler Birliği’nde Türkçülük 146
Türkiye’de Türkçülük 146
Farklı Ülkelerde Türkçülük 147
Cumhuriyet döneminde Türkçülük 148
1920’ler 148
1930’lar ve Türkçülük 148
1944 Tevkifatı 148
1945 sonrası 149
2000’li yıllar ve sonrası 149
Orkun Dergisi 149
Genç Atsızlar 149
Genç Atsızlar Dergisi 150
Kömen Dergisi 150
Ötüken Dergisi 150
Pan-Türkizm 150
Türkçülük Günü 150
TBMM’nin Kuruluşu & Anadolu Rejiminin Temelleri 151
Parlâmentonun Tarihçesi 152
Türk Siyasî tarihinde Parlâmento 152
TBMM’nin Kurulması 152
1923-1946 - Türkiye’de Tek Partili Dönem 153
1946-1960 - Türkiye’de Çok Partili Dönem 153
1960-1980 Dönemi 154
Başkan Seçimi Yöntemi 154
1980-2018 Yılları 154
2018 - Günümüz 154
Yüzüncü Yıl Etkinlikleri 154
TBMM’nin Yapısı 154
Meclis Başkanı 155
TBMM Başkanlık Divanı 155
TBMM Komisyonları 156
Milletvekilliği statüsü 157
Meclis İç Tüzüğü 158
Merkez Teşkilatı 158
Meclis Binaları 158
İlk Meclis Binası - Kurtuluş Savaşı Müzesi 159
İkinci Meclis Binası - Cumhuriyet Müzesi 159
Günümüzdeki Meclis Binası - III. TBMM Binası 159
Siyasî Partilerin Temsili 160
2022 Yılı İtibarıyla Milletvekili Dağılımı 160
Yasama Dönemleri 161
Türkiye Büyük Millet Meclisi 161
Cumhuriyet Senatosu 162
Teşkilât-ı Esasiye Kanunu 162
Saltanatın Kaldırılması & Lozan Barış Antlaşması 163
Neticeler 164
Lozan’ın Tarihçesi 165
Öncü Temaslar 187
İkinci Temaslar 188
Görüşülen Konular & Kararlar 189
Lozan’ın İçeriği 191
Lozan’ın Bazı Maddeleri: 191
Sonraki Gelişmeler 193
Halk Fırkasının Kuruluş Hazırlıkları 195
Türkiye’de Tek Partili Dönem (1923-1946) 196
Kurtuluş Savaşı Dönemi - 1919-1923 196
Devlet Kuran Parti: CHP 196
Devletin Adı: Türkiye Cumhuriyeti 197
Atatürk dönemi - 1923-1938 197
Atatürk Devrimleri (İnkılâpları) 197
Atatürk Devrimlerinin karakteristik özellikleri: 198
İç Siyaset 198
Dış Politika 199
İngiltere’yle ilişkiler 200
Yunanistan’la ilişkiler 200
SSCB ile ilişkiler 200
Fransa’yla ilişkiler 200
İtalya’yla ilişkiler 200
İslâm ülkeleriyle ilişkiler 200
Millî Şef Dönemi - 1938-1950 201
II. Dünya Savaşı 201
Cumhuriyetin İlânı 202
Arka Plân 203
Hükûmet Bunalımı 204
Anayasa Değişikliği 204
Halk Fırkası Grup Toplantısı 204
Meclis Toplantısı 205
Hilâfetin kaldırılması 205
Tarihçe 205
Hilafetin Kaldırılmasına Doğru Giden Süreç 206
Yasanın Çıkarılması 207
Halifeliğin Kaldırılması Sonrası Gelişmeler 208
Terakkiperver Cumhuriyet Fırkasının Kuruluşu 209
Şeyh Said İsyanı 209
Ortaya Çıkan Ayaklanma 209
İstiklâl Mahkemelerinin Kurulması 214
Kapatılan Basın Yayın Organları 215
İzmir Suikastı 215
Cumhuriyet Halk Fırkasının İkinci Kurultayı ve Nutuk 216
Serbest Cumhuriyet Fırkası 217
Kurulması 217
Kapatılması 217
Parti–Devlet Bütünleşmesi 218
Atatürk-İnönü Sorunu 218
MUSTAFA İSMET İNÖNÜ DÖNEMİ 219
Erken Yaşamı & Osmanlı Dönemi 219
Öğrenim Durumu 220
Askerî Yaşamı 220
Orduda ilk yılları 220
I. Dünya Savaşı 220
Türk Kurtuluş Savaşı 221
Siyasal Hayatı 222
Cumhuriyet öncesi 222
Cumhuriyet ve başbakanlık dönemi 222
İnönü’nün Cumhurbaşkanlığı 223
Ana Muhalefet Parti Liderliği - (1950-1960) 224
1957 Seçimleri 225
27 Mayıs Askerî Darbesi 225
İnönü’nün Son Siyasî Yılları - (1961-1972) 226
Üçüncü Başbakanlığı (1961-1965) ve Ana Muhalefet Liderliği
(1965-1972) 226
CHP ile Ayrılık ve Cumhuriyet Senatosu (1973) 228
İnönü’nün Vefatı & Cenaze Töreni 228
Anıtkabir İsmet İnönü Sergi Salonu ve Mezar Odası 229
Adnan Menderes 230
Menderes’in İlk Yılları 230
Menderes’in Siyasi Yaşamı 231
Cumhuriyet Halk Partisi dönemi 231
Menderes’in Demokrat Parti dönemi 232
6-7 Eylül Vakaları (Olayları) 234
Londra Uçak kazası 235
Menderes’in İktisadî Politikaları 236
Menderes’e Yöneltilen Eleştiriler 237
27 Mayıs Askerî Cunta Dönemi 237
Suçlamalar (Yassıada Yargılamaları) 239
Adnan Menderes’in İdamı 240
Merhumun Ölümü Sonrası 240
Çiftçiyi Topraklandırma Yasası 242
DP’nin Kurulmasındaki Rolü 242
CHP’nin İktidarı Kaybetmesindeki Rolü 243
Demokrat Parti’nin Kuruluşu 243
1946 Türkiye Genel Seçimleri 243
Neticeler 244
Tek Parti Dönemi Seçimleri 244
Kemalizm 244
Tarihçe 245
Ekonomi Politikaları 246
Siyasî Yelpaze 247
Temel Akımlar 248
Ulusalcılık (Sol Kemalizm) 248
Liberal Kemalizm 248
Kadro Hareketi 249
Yön Hareketi (Dergisi) 249
Yön Manifestosu 249
Derginin İçeriği 250
Sol Kemalizm 251
Liberal Kemalizm 251
Demokrat Parti İktidarı (1946-1960) 252
27 Mayıs Askerî Cunta Dönemi 252
CHP Kurultayı ve İlk Hedefler Beyannamesi 253
EMİNSULAR Derneği 254
Sivil Yönetime Geçiş Süreci 254
1961-1980 Dönemi Türkiye’si 254
12 Eylül 1980 Darbesi ve Sonrası 255
Osmanlıda Anayasacılık Hareketleri 256
Sened-i İttifak (29 Eylül 1808)  256
Tanzimât Dönemi 257
1876 Anayasası’nda 1909 Yılında Yapılan Değişiklikler 257
1921 ANAYASASI - TEŞKİLÂT-I ESÂSÎYE KANUNU 258
1924 ANAYASASI - TEŞKİLÂT-I ESÂSÎYE KANUNU 258
1961 Anayasası 259
1982 Anayasası 261
1982 Anayasası İçeriği 261
Osmanlıdan Günümüze Birtakım İdeolojiler 262
Osmanlıcılık 262
Pan-İslamizm 262
Türkçülük 263
Turancılık 263
Cumhuriyet Dönemi İdeolojisi 263
Kemalizm 263
Anadoluculuk 264
Modernizm 265
MUHAFAZAKÂRLIK 265
Liberal Muhafazakârlık 265
Liberteryen Muhafazakârlık 266
SİYASAL İSLÂM 266
SOSYALİZM 267
LİBERALİZM 268
Bazı Önemli Tarihi Olaylar 269
Rönesans Hareketi 269
Klasik Liberalizm 270
Modern liberalizm 270
TOPLUMSAL CİNSİYET VE FEMİNİZM 271
TÜRKİYE’DE DİN VE DEVLET İLİŞKİLERİ 272
Laiklik 272
Ticanilik 272
Sekülerizm 273
OSMANLI DEVLETİ’NDE REFORM VE SEKÜLERLEŞME SÜRECİ 273
Türkiye’de Tek Partili Dönem 274
Kurtuluş Savaşı Dönemi: 1919-1923 275
Devlet Kuran Parti: CHP 275
Türk Devletinin Adı: Türkiye Cumhuriyeti 275
29 Ekim 1923 günü; 276
Atatürk Devrimleri 276
İç Siyaset 277
Dış Siyaset 278
İngiltere’yle ilişkiler 278
Yabancı Bazı Devletlerle Türkiye İlişkileri 278
Millî Şef (İnönü) Dönemi 279
II.Dünya Savaşı 279
ÇOK PARTİLİ YAŞAM 280
Nakşibendilik 282
Nur Cemaati 282
Süleymancılar 283
2000’LERDEN GÜNÜMÜZE DİN & DEVLET İLİŞKİLERİ 284
TÜRKİYE’DE ORDU-SİYASET DİKOTOMİSİ (İKİLEMİ) 286
Militarizm 287
II. Meşrutiyet Dönemi 287
Kurtuluş Savaşı Dönemi 288
TÜRKİYE’DE ORDU-SİYASET TEKLİĞİ (BİRLİKTELİĞİ) 289
Tek Parti Rejimi 289
Türkiye’deki Perspektif (Yaklaşım) 290
DEMOKRAT PARTİ İKTİDARI VE 27 MAYIS 1960 ASKERÎ DARBESİ 292
NATO (Kuzey Atlantik Antlaşması Örgütü) 293
Millî Güvenlik Kurulu (MGK) 295
12 Mart 1971 Muhtırası 296
12 EYLÜL 1980 DARBESİ 296
28 Şubat Süreci (Post-Modern Darbe) 298
Arka plan 298
Meşhur 28 Şubat Kararları 299
Süreç İçerisinde Değerlendirmeler 299
2002 SONRASI ASKERÎ VESAYETİN KIRILMASI & DEMOKRASİNİN
GÜÇLENDİRİLMESİ 300
Yüksek Askerî Şûra 301
15 Temmuz 2016 Hain Darbe Teşebbüsü 301
TÜRKİYE’DE YILLAR İTİBARIYLA SİYASÎ VE İKTİSADÎ EVRİM 303
İzmir İktisat Kongresi 303
Atatürkçü Devletçilik 303
Birinci Beş Yıllık Sanayi Planı 304
TÜRKİYE’DE ÇOK PARTİLİ YAŞAM 305
Devletçi Anlayışın Tasfiyesi 305
1948 Türkiye İktisat Kongresi 307
Birinci Beş Yıllık Kalkınma Planı 308
24 Ocak 1980 Kararları 308
24 Ocak Kararlarının ana hatları şu şekildedir: 308
Kemal Derviş Programı ve Sonrası 309
Yararlanılan Kaynaklar: 310