TAHLİL Anayasa Hukuku Konu Anlatım Kitabı

İÇİNDEKİLER
ÖNSÖZ..................................................................................................................... iii
Anayasa Hukuku Takip Çizelgesi............................................................................... v
BİRİNCİ BÖLÜM
Anayasa
1. Anayasanın Tanımı ve İşlevi.............................................................................1
2. Anayasaların Sınıflandırılması..........................................................................2
2. 1. Geniş (Maddi) Anlamda Anayasa..............................................................2
2. 2. Dar (Şeklî) Anlamda Anayasa.....................................................................2
3. Anayasa Türleri................................................................................................2
3. 1. Yazılı Anayasa.............................................................................................2
3. 1.1. Yazılı Anayasalara İlişkin Gelişmeler.....................................................3
3. 1.1.1. Dünyadaki Gelişmeler ...................................................................3
3. 1.1.2. Osmanlı Devleti - Türk Cumhuriyeti Gelişmeleri ............................3
3. 2. Yazısız (Teamülî, Geleneksel) Anayasa.......................................................4
3. 3. Değiştirilme Usullerine Göre Anayasalar .................................................5
3.3.1.Yumuşak (Esnek) Anayasa......................................................................5
3.3.2. Katı (Sert) Anayasa ..............................................................................5
4. Yapılış Tekniğine Göre Anayasalar ..................................................................6
4. 1. Kazuistik (Detaylı, Uzun) Anayasa ............................................................6
4. 2. Çerçeve (Kısa) Anayasa..............................................................................7
5. Türkiye’nin Anayasal Tarihi ..............................................................................7
6. Anayasanın Yapılış ve Değiştiriliş Süreci .........................................................9
6. 1. Anayasanın Yapılması ve Değiştirilmesi.....................................................9
7. Kurucu İktidar..................................................................................................9
7. 1. Aslî (Birincil) Kurucu İktidar.......................................................................9
7.1.1. Monokratik (Otoriter) Yöntemler..........................................................10
7.1.2. Demokratik Yöntemler..........................................................................10
7.1.3. Plebisit Yöntemler.................................................................................11
7. 2. Tali (İkincil, Türev) Kurucu İktidar..............................................................11
7.3. Kurulmuş İktidar ........................................................................................11
İKİNCİ BÖLÜM
Devlet Sistemleri
1. Devlet..............................................................................................................13
1. 1. Devletlerin Sınıflandırılması.......................................................................13
1.1.1. Egemenliğin Kaynağına Göre Devletler.................................................13
1.1.2. Yapısal Yönden Devletler.......................................................................15
Federal ve Üniter Devlet ....................................................................................... 17
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
Hükümet Sistemleri
1. Hükümet Sistemleri.........................................................................................23
1. 1. Kuvvetler Ayrılığına Dayanan Hükümet Sistemleri....................................23
1.1.1. Başkanlık Sistemi...................................................................................23
1.1.2. Yarı Başkanlık Sistemi............................................................................24
1.1.3. Parlamenter Sistem...............................................................................25
Rasyonelleştirilmiş Parlamenterizm ....................................................................28
1. 2. Kuvvetler Birliğine Dayanan Hükümet Sistemleri......................................29
1.2.1. Yasama Kuvvetinde Birleşme................................................................29
1.2.2.Yürütme Kuvvetinde Birleşme................................................................30
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
Demokrasi
1. Demokrasi........................................................................................................33
1. 1. Demokrasinin Gelişim Süreci.....................................................................33
1.1.1. Antik Yunan Dönemi.............................................................................33
1.1.2. Orta Çağ ve Feodalizm..........................................................................33
1.1.3. Rönesans ve Reformasyon....................................................................33
1.1.4. Aydınlanma Çağı...................................................................................34
1.1.5. Amerikan ve Fransız Devrimleri............................................................34
1.1.6. Endüstri Devrimi ve Sonrası..................................................................34
1.1.7. 20. Yüzyıl ve Sonrası..............................................................................34
1.1.8. Modern Dönem....................................................................................34
1. 2. Egemenliğin Kullanılması Bakımından Demokrasiler.................................34
1.2.1. Doğrudan Demokrasi............................................................................34
1.2.2. Temsili Demokrasi.................................................................................35
1.2.3. Yarı Doğrudan Demokrasi.....................................................................35
Zorunlu ve İhtiyarî Referandum...........................................................................36
Kurucu Referandum ve Yasama referandumu.....................................................36
Türkiye’de Referandumlar....................................................................................37
2. Demokrasi Anlayışları......................................................................................42
2. 1. Çoğulcu Demokrasi Anlayışı .....................................................................42
2. 2. Çoğunlukçu Demokrasi Anlayışı ...............................................................44
2. 3. Militan (Mücadeleci) Demokrasi Anlayışı ................................................46
2.4. Uzlaşmacı Demokrasi Anlayışı ..................................................................47
2.5. Demokratik Devletin Temel İlke ve Esasları ..............................................47
BEŞİNCİ BÖLÜM
Osmanlı-Türk Anayasalarının Gelişim Süreci
1. Sened-i İttifak (1808).......................................................................................53
2. Tanzimat Fermanı (Gülhane Hattı Hümayunu, Gülhane Hattı Şerifi ) (1839)...54
2. 1. Devlet yönetimine (yasama, yürütme ve yargı faaliyetleri)
ilişkin ilkeler: .............................................................................................54
2. 2. Temel Hak ve Özgürlüklere İlişkin İlkeler: .................................................55
3. Islahat Fermanı (1856).....................................................................................56
4.Adalet Fermanı (1875)......................................................................................58
5.Kanun-i Esasî (1876 Anayasası).........................................................................60
5.1. Genel Esaslar..............................................................................................60
5.2. Devletin Temel Esasları...............................................................................62
5.3. Temel Hak ve Hürriyetler............................................................................62
5.4. Devletin Temel Organları............................................................................63
5.4.1. Yasama..................................................................................................63
5.4.2. Yürütme................................................................................................65
1876 Kanun-u Esasî’de İdare ve Yerel Yönetimler................................................66
5.4.3. Yargı (Mehakim)....................................................................................67
5.5. 1876 Kanun-u Esasî’de 1909 yılı Anayasa Değişiklikleri..............................68
6. 1921 Anayasası (Teşkilât-ı Esasîye Kanunu).....................................................70
6.1. 1921 Anayasası’nda (Teşkilat-ı Esasiye Kanunu) 1923 Yılında Yapılan
Değişiklikler................................................................................................72
7. 1924 Anayasası (Teşkilat-ı Esasiye Kanunu) .....................................................73
7.1. Genel Esaslar..............................................................................................74
7.2. Yasama ve Yürütme ...................................................................................75
7.3. Yargı............................................................................................................76
7. 4. Temel Hak ve Özgürlükler..........................................................................76
7.5. 1924 Anayasası’nda Yapılan Değişiklikler...................................................78
8. 1961 Anayasası ...............................................................................................80
8. 1. Anayasanın Hazırlanması...........................................................................80
8. 2. Kurucu Meclis............................................................................................81
8. 3. 1961 Anayasası (Başlangıç)........................................................................81
8. 4. 1961 Anayasası’nın Genel Esasları.............................................................82
8. 5. 1961 Anayasası’nda Temel Hak ve Özgürlükler.........................................85
8. 6. 1961 Anayasasında Devletin Organları......................................................87
8. 7. 1971-1973 yılı değişiklikleri (Ara Rejim Dönemi).......................................90
9. 1982 Anayasası................................................................................................95
9. 1. Hazırlanışı ....................................................................................................95
9.2. Kurucu Meclisi ...........................................................................................95
9.2.1. Kurucu Meclis’in Görevleri (2485, m.2)................................................95
9.2.2. Kurucu Meclisin Organları ....................................................................96
10.1961 Anayasası ile 1982 Anayasasının Karşılaştırılması..................................97
10.1. 1982 Anayasası’nın Temel Özellikleri........................................................103
10.2. Anayasa’nın Değişim Süreci......................................................................105
ALTINCI BÖLÜM
Türkiye Cumhuriyeti Anayasası
1.BAŞLANGIÇ.......................................................................................................109
2. GENEL ESASLAR...............................................................................................112
1. Türkiye Cumhuriyeti Devleti’nin Temel Nitelikleri (m.2, m.3) ........................120
1.1. Cumhuriyetçilik İlkesi..................................................................................120
1.2. İnsan Haklarına Saygılı Devlet İlkesi............................................................121
1.3. Atatürk Milliyetçiliğine Bağlı Devlet İlkesi...................................................121
1.4. Başlangıçta Belirtilen Temel İlkeler.............................................................122
1.5. Demokratik Devlet İlkesi.............................................................................122
2.Laiklik İlkesi ....................................................................................................123
3.Sosyal Devlet İlkesi ........................................................................................125
3.1. Sosyal Devleti Gerçekleştirmeye Yönelik Hukuki Yöntemler.......................127
4. Hukuk Devleti İlkesi........................................................................................129
4. 1. Hukuk Devletinin Öncesi...........................................................................129
4. 1.1. Mülk Devleti.........................................................................................129
4.1.2. Polis Devleti (Polizeistaat).....................................................................130
4.1.3. Hazine Teorisi (Fiskustheorie) .............................................................130
4.2. Hukuk Devletinin Ortaya Çıkışı...................................................................132
4.2.1. Kavramın Kökenleri ve Erken Dönem Gelişmeler..................................132
4.2.2. Aydınlanma Dönemi ve Devrimler Çağı................................................132
4.2.3. Almanya’da “Rechtsstaat” Kavramının Gelişimi....................................132
4.2.4. Avrupa’da Yayılması..............................................................................132
4.2.5. Osmanlı-Türk Modernleşme Sürecinde Hukuk Devleti.........................132
4.2.6. Türkiye Cumhuriyeti’nde Hukuk Devleti İlkesinin Benimsenmesi.........133
4.3. Hukuk Devletinin Tanımı ve 1982 Anayasası..............................................133
4.4. 1982 Anayasası’na göre Hukuk Devletinin Temel İlkeleri ..........................133
3. TEMEL HAKLAR VE ÖDEVLER...........................................................................136
3.1. Genel Hükümler.........................................................................................137
3.2. Siyasi Haklar ve Ödevler.............................................................................187
4. CUMHURİYETİN TEMEL ORGANLARI...............................................................202
4. 1. Yasama......................................................................................................202
YASAMA...............................................................................................................207
I. Türkiye Büyük Millet Meclisi ............................................................................208
II. Türkiye Büyük Millet Meclisinin görev ve yetkileri (m.87) ..............................240
1. Yasama İşlemleri ............................................................................................241
1. 1. Kanun........................................................................................................241
1.1.2. Kanunların teklif edilmesi ve görüşülmesi (m.88) ................................241
1.1.3. Kanunların Cumhurbaşkanınca yayımlanması (m.89) ..........................245
1.2. Yürütme......................................................................................................268
YÜRÜTME............................................................................................................270
Yürütme Yetkisi ve Görevi ...................................................................................270
Yargı.....................................................................................................................326
1. Yargı Fonksiyonu.............................................................................................327
2. Kuruluşu (m.146)............................................................................................335
3. Görev ve yetkileri (m.148)..............................................................................339
3.1. Anayasaya Uygunluk Denetimi...................................................................339
3.2. Şekil Yönünden İptal Davası (Soyut Norm Denetimi)..................................340
3.3. Esas Yönünden İptal Davası .......................................................................342
3.4. İtiraz Yolu (Somut Norm Denetimi – Def’i Yolu).........................................343
3.5. Bireysel Başvuru (Anayasa Şikâyeti) (2010 yılı Anayasa değişikliği)...........347
4. Yüce Divan .......................................................................................................348
4. Çalışma ve yargılama usulü (m.149)................................................................351
5. Anayasa Mahkemesinin kararları (m.153).......................................................352
6. Mali ve Ekonomik Hükümler .........................................................................375
6. 1. Mali Hükümler...........................................................................................375
7.Ekonomik Hükümler.........................................................................................378
BEŞİNCİ KISIM- ÇEŞİTLİ HÜKÜMLER.....................................................................383
8. Son Hükümler................................................................................................384
YEDİNCİ BÖLÜM
Türkiye Büyük Millet Meclisi İçtüzüğü
(Dahili Nizamname)
1. TBMM İçtüzüğünün Hukukî Niteliği ................................................................395
2. TBMM İçtüzüğünün Özellikleri ........................................................................396
3.Genel Hükümler ve Tarifler...............................................................................397
4.Türkiye Büyük Millet Meclisinin Kuruluşu.........................................................399
4.1. Başkanlık Divanı..........................................................................................399
4.2.Komisyonlar.................................................................................................405
5. Genel Kurul Çalışmaları....................................................................................414
6. Kanunların yapılması........................................................................................420
7. Özel hükümler.................................................................................................423
8. Bilgi Edinme ve Denetim Yolları.......................................................................427
9. Cumhurbaşkanı Andiçme Töreni......................................................................436
10. Olağanüstü Hal Yönetimi................................................................................437
11. Savaş Hali İlanı ve Silahlı Kuvvetlerle İlgili Kararlar........................................438
12. Yasama Dokunulmazlığı ve Üyeliğin Düşmesi................................................439
13. Oylamalar ve seçimler...................................................................................443
14. Devam ve İzin.................................................................................................447
15. Disiplin cezaları..............................................................................................448
16. Kolluk işleri.....................................................................................................450
17. Mali İşler ve Çeşitli Hükümler........................................................................451
17.1. Mali İşler...................................................................................................451
17.2. Çeşitli Hükümler.......................................................................................451
SEKİZİNCİ BÖLÜM
Cumhurbaşkanı Seçimi Kanunu
1. Genel Hükümler...............................................................................................453
2. Seçim Günü İşleri.............................................................................................461
3. Seçimden Sonra Yapılacak İşler ve Son Hükümler............................................462
. DOKUZUNCU BÖLÜM
Seçim Sistemleri ve Milletvekili Seçimi Kanunu
1. SEÇİM SİSTEMLERİ...........................................................................................465
1.1. Temel İşlevleri.............................................................................................465
1.2. Çoğunluk Esasına Dayalı Seçim Sistemi......................................................466
1.3. Nispî (Orantılı) Temsil Sistemi.....................................................................469
1.4. Seçim Sistemlerinde Liste Türleri................................................................472
1.5. Nispî Temsil Sistemlerinde Seçim Barajları.................................................473
2.MİLLETVEKİLİ SEÇİMİ KANUNU.........................................................................474
İKİNCİ BÖLÜM......................................................................................................481
ONUNCU BÖLÜM
Siyasi Partiler
1.Siyasi Partilerin Tanımı ve Özellikleri.................................................................495
1.1. Tanım..........................................................................................................495
1.2. Siyasi Partilerin Ortaya Çıkışı .....................................................................495
1.3. Siyasi Partilerin Fonksiyonları.....................................................................496
1.4. Siyasi Parti Tipolojileri................................................................................497
1.4.1. Yapı Farklılıklarına Göre Partiler............................................................497
1.4.1.1. M. Duverger: Kadro ve Kitle Partileri...............................................497
1.4.1.2. İşlev Farklılıklarına Göre Partiler.....................................................498
1.4.1.2.1. Neumann: Bireysel Temsil Partileri ve Bütünleşme Partileri........498
1.4.1.3. Disiplinlerine Göre Partiler..............................................................499
1.4.1.4. Güncel Parti Tipolojileri...................................................................499
2. Siyasi Parti Sistemleri.......................................................................................500
2. 1. Yarışmacı Olmayan Sistemler (Tek Parti Sistemleri) ..................................500
2. 2. Yarışmacı Sistemler....................................................................................500
3. SİYASİ PARTİLER KANUNU................................................................................505
3.1. Siyasi Partilerin Teşkilatlanması Kuruluş.....................................................507
3.2. Üyelik..........................................................................................................509
Merkez Teşkilatı...................................................................................................512
Dördüncü Bölüm..................................................................................................519
Beşinci Bölüm......................................................................................................519
Altıncı Bölüm ......................................................................................................521
Yedinci Bölüm .....................................................................................................523
Sekizinci Bölüm....................................................................................................523
Dokuzuncu Bölüm................................................................................................526
İkinci Bölüm.........................................................................................................529
Dördüncü Bölüm .................................................................................................531
Beşinci Bölüm .....................................................................................................533
Beşinci Kısım........................................................................................................537
Altıncı Kısım.........................................................................................................544
ON BİRİNCİ BÖLÜM
Anayasa Mahkemesi
1. Anayasa Mahkemesi Üyeliği............................................................................546
2. Teşkilat Yapısı...................................................................................................554
3. İnceleme ve Yargılama Usulleri........................................................................557
3.1. İptal Davası (Soyut Norm Denetimi)...........................................................557
3.2. İtiraz Yolu (Somut Norm Denetimi-Def’i Yolu)............................................560
3.3. Bireysel Başvuru (Anayasa Şikâyeti)...........................................................564
4. Siyasi Parti Kapatma ve Dokunulmazlığın Kaldırılması Davaları.......................574
4.1 Siyasi Partilerin Mali Denetimi....................................................................577
5.Yüce Divan Yargılaması......................................................................................578
6.Kararlar.............................................................................................................580